Opłaty drogowe w UE– e-myto

Opłaty drogowe to niestety duża część kosztów ponoszonych przez przewoźników podczas wykonywania transportu. Stawki frachtowe zazwyczaj mają w umowach zapis „All in”. Oznacza on, że cena danego przewozu wlicza także m.in. koszty opłat drogowych, bez względu na to, ile one faktycznie nas wyniosą. Dlatego warto sobie dobrze przekalkulować opłaty (np. korzystając z odpowiednich narzędzi opisanych w tym tekście) przed trasą. Wówczas mamy pewność, że dany fracht będzie dla nas opłacalny.

Zacznijmy od początku – podział opłat drogowych

W tym artykule postaram się wyjaśnić, jaki system opłat drogowych obowiązuje w danym kraju w UE.

Zacznijmy od tego, że system pobierania opłat drogowych możemy podzielić na:

• myto elektroniczne;
• własne, krajowe winiety;
• system eurowiniet obowiązujących w kilku krajach.

Taki podział pokaże nam, w którym kraju obowiązuje dany system, oraz pozwoli mniej więcej usystematyzować, w jaki sposób naliczana jest dana opłata drogowa. Dzisiaj skupimy się na krajach, w których obowiązuje system e-myta. Zaś w drugiej części artykułu przybliżę tematykę winiet.

Myto elektroniczne (e-myto)

Definicja jest prosta – jest to system poboru opłat drogowych, do którego potrzebujemy urządzenia podkładowego (tzw. OBU – On-Board Unit) zamontowanego w kabinie ciężarówki. Urządzenie może być oparte o technologię GPS lub o nadajniki naziemne. Urządzenie rejestruje przejazdy odcinkami dróg, które są płatne i na tej podstawie wylicza kwotę opłaty drogowej. Na rynku istnieją urządzenia, które obsługują tylko jeden kraj lub takie, które obsługują kilka. Warto również wspomnieć o rodzajach płatności za opłaty drogowe:

• płatność Pre-pay polega na dokonaniu przedpłaty na konto operatora. Saldo na rachunku jest dostępne dla wszystkich aut danego przewoźnika. W przypadku braku środków należy zrobić doładowanie.
• płatność Post-pay – czyli płatność odroczona – polega na opłacaniu faktur z kwotą wyliczoną na podstawie przejechanych kilometrów po płatnych drogach.

System e-myta w poszczególnych krajach

• Polska – w naszym kraju obowiązuje system viaTOLL – swoim zasięgiem obejmuje drogi krajowe, drogi ekspresowe oraz autostrady zarządzane przez GDDKiA o łącznej długości ok. 3685km (Autostrada A1, Autostrada A2, Autostrada A4 obowiązuje płatność w gotówce ). Wszystkie pojazdy o masie powyżej 3,5t muszą mieć w kabinie urządzenia viaBOX. Urządzenie można zamówić poprzez stronę viaTOLL lub np. za pośrednictwem ZMPD. Kaucja za urządzenie jest zwrotna i wynosi 120zł. Jeśli chcecie wyliczyć sobie koszt danego przejazdu, warto skorzystać z tego kalkulatora.

• Niemcy – na terenie tego kraju obowiązuje system Toll Collect. Aby uzyskać dostęp do systemu, należy zarejestrować firmę u operatora Toll Collect , aby otrzymać numer identyfikacyjny firmy. Jednostka pokładowa OBU przed pierwszym użyciem musi być zalegalizowana w odpowiednim punkcie np. tu (możecie też skorzystać z tej wyszukiwarki). W urządzeniu zapisuje się odpowiednie informacje o pojeździe tj. emisja spalin czy liczba osi i na tej podstawie wyliczane jest w późniejszym czasie myto. Posiadanie OBU jest obowiązkowe dla aut powyżej 7.5 tony. Istnieje również możliwość wykupienia tylko wybranego odcinka drogi poprzez stronę internetową – wówczas nie potrzebujemy mieć OBU. Samo OBU jest bezpłatne, płacimy tylko za montaż (ceny uzależnione od serwisu, w którym to robimy).

• Belgia – tutaj mamy system o nazwie Viapass. Musimy mieć obowiązkowo jednostkę pokładową w autach powyżej 3,5 tony, nie ma możliwości wykupienia drogi przez internet. Zamawiając OBU od bezpośredniego operatora (Satellic) musimy wpłacić 135€ zwrotnej kaucji. Kalkulator opłat znajdziecie pod tym linkiem.

• Francja – system francuski o nazwie Tis-pl pozwala na opłaty za pośrednictwem OBU lub poprzez wykupienie drogi przez Internet. Obowiązuje auta powyżej 3,5 tony. Nie ma kaucji za samo urządzenie, należy jednak podpisać umowę z dostawcą usług (np. z Telepass). Kalkulator opłat znajdziecie tu.

• Hiszpania- system Via-t , w którym opłaty można wnosić:
• manualnie – gotówką lub kartach w punktach poboru opłat lub przy wyjeździe z autostrady;
• automatycznie – poprzez urządzenie OBU. Opłaty są obowiązkowe dla aut powyżej 3,5 tony. Do rozliczania opłat na terenie Hiszpanii są dopuszczone urządzenia: ZMPDbox, Telepass oraz Axxes. Brak kaucji za urządzenie. Kalkulator opłat jest dostępny tu.

• Portugalia– system ViaVerde dopuszczający urządzenia ZMPDbox, Telepass oraz Axxes. Podobnie jak w Hiszpanii możemy uregulować opłatę manualnie lub automatycznie. Cennik opłat znajdziecie pod tym linkiem.

• Austria – posiada system GoMaut wraz z urządzeniem GOBox. Poruszanie po autostradach i odcinkach specjalnych płaci każdy pojazd, nawet auta osobowe. Auta do 3,5 t muszą kupić winietę, a powyżej 3,5 t muszą posiadać OBU zamontowane na przedniej szybie auta. Warunkiem do uzyskania urządzenia, jest udokumentowanie klasy emisji spalin poprzez wypełnienie formularza oraz przesłanie zdjęcia dokumentu na adres euroclass@asfinag.at. Cennik podzielony jest na drogi podstawowe i specjalne, zaś sam kalkulator znajdziecie tutaj. Istnieje również możliwość korzystania z niemieckiego Toll Collecta, w celu opłacania dróg na terenie Austrii – tutaj więcej szczegółów.

• Słowacja – posiada elektroniczny system opłaty drogowej E-MYTO, w ramach którego obowiązuje urządzenie OBU dla aut powyżej 3,5 tony. Aby zamówić urządzenie, należy skorzystać z rejestracji lub zawrzeć umowę w jednym z punktów dystrybucyjnych. Dostępny jest także kalkulator opłat.

• Czechy – podobnie jak na Słowacji, tak i tu mamy elektroniczny system opłat drogowych MYTO CZ, gdzie również na pojazdy powyżej 3,5 t nałożony jest obowiązek posiadania urządzenia podkładowego. Sposób uzyskania urządzenia także jest podobny – wystarczy zarejestrować się tu. Za urządzenie pobierana jest kaucja, zaś opłaty można regulować zarówno w systemie pre-pay jak i post-pay. Kalkulator opłat drogowych dostępny jest tu.

• Węgry – tutaj obowiązuje system HU-GO wraz z urządzeniem Webbase Obu Easy. Przede wszystkim należy zarejestrować firmę, a potem można albo wykupować drogi „ręcznie” na poszczególnych odcinkach (zakup biletu – nie można wówczas zboczyć z wyznaczonej trasy), albo zamówić urządzenie pokładowe. OBU można zamówić także poprzez ZMPD, koszt to 410zł za 1 urządzenie.

• Włochy – w tym kraju mamy system o nazwie Telepass-IT, który obowiązuje wszystkie suta poruszające się po płatnych odcinkach dróg. Za drogi można płacić albo kartą ViaCard albo poprzez urządzenie OBU Telepass. Samo urządzenie jest bezpłatne, jednak należy podpisać umowę z dostawcą usług (np. z ZMPD). Kalkulator opłat dostępny pod tym linkiem.

Czy istnieje jedno urządzenie dla kilku krajów?

Na szczęście tak! Bo wyobraźcie sobie teraz ciężarówkę, w której na przedniej szybie naklejonych jest minimum 10 urządzeń pokładowych. Każdy przewoźnik powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie kraje są głównie w kręgu jego zainteresowań. Jeśli chcesz jeździć tylko po Polsce, na początek wystarczy Ci sam viaToll. Jeżeli zamierzasz jeździć głównie do Niemiec- wówczas przyda się też Toll Collect. Ale jeżeli interesuje Cię większa część Europy – warto zastanowić się nad urządzeniem skupiającym kilka krajów. Dzięki temu po pierwsze, ograniczamy liczbę formalności i liczbę posiadanych urządzeń, a po drugie, możemy korzystać z różnych rabatów.

TELEPASS 7 w 1

To jedno urządzenie, które pozwala na korzystanie z systemu opłat drogowych w takich krajach jak:

• Włochy
• Belgia
• Francja
• Hiszpania
• Portugalia
• Austria
• Niemcy
• odcinek autostrady A4 w Polsce

AXXES 7 w 1

To również jedno urządzenie łączące w sobie pobieranie opłat w krajach takich jak:

• Belgia
• Francja
• Hiszpania
• Portugalia
• Austria
• Niemcy
• Włochy
• oraz podczas przejazdu tunelami Liefkenshoek (Belgia) i Herrentunel (Niemcy).

ZMPD BOX 8 w1

Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych również wyszło naprzeciw oczekiwaniom firm transportowych i stworzyło jednostkę podkładową, która obejmuje:

• Węgry
• Bułgarię
• Niemcy
• Austrię
• Belgię
• Francję
• Hiszpanię
• Portugalię
• tunele Liefkenshoek (Belgia) i Herrentunel (Niemcy) i Warnowtunnel (Niemcy).

EETS – Europejska Usługa Opłaty Elektronicznej

Jest regulowana dyrektywą Komisji Europejskiej, która ma na celu zniesienie barier i utrudnień w obsłudze międzynarodowych opłat drogowych dzięki jednemu urządzeniu pokładowemu i jednej umowie dla całego kontynentu. Coraz więcej firm oferuję tego typu urządzenie, np.:

• Cirkle K
• DKV Box Europe – opłata systemowa wynosi 1,5 proc. od obrotu. Zakup usługi EETS w żaden sposób nie jest powiązany z koniecznością posiadania karty paliwowej DKV. Można korzystać tylko z boxa, nie zamawiając karty.
• Shell
• BP TollBox

Oferty firm paliwowych zawierają w sobie kartę paliwową połączoną z urządzeniem OBU, jednak tak jak w przypadku DKV – nie jest to koniecznością.

Aktualne obszary elektronicznego poboru opłat EETS:

Niemcy, Austria, Belgia (łącznie z tunelem Liefkenshoek), Norwegia, most Oresund, most Storebaelt, Francja, Włochy, autostrada SAM A4 w Polsce (Kraków-Katowice), Hiszpania i Portugalia.

Przewidywane w roku 2020/2021:

Bułgaria, Czechy, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry.

Podsumowując…

Jak widzicie, również Komisja Europejska widzi potrzebę ujednolicenia i ułatwienia w korzystaniu z elektronicznych systemów poboru opłat drogowych. Miejmy nadzieję, że już niedługo wszystkie kraje unijne będą korzystały z jednego, ogólnie dostępnego urządzenia OBU. W drugiej części artykułu opowiem Wam, w których krajach trzeba wykupić winietę, jaki jest jej koszt i okres trwania oraz jak można to zrobić najłatwiej.